Aşçı Mektebi

Aşçı Mektebi - İstanbul’un Birinci Sınıf Aşçıbaşılarının Muavenetiyle,1920

Aşçı Mektebi kitabının yazarı Ahmed Şevket hakkında ne yazık ki bilgimiz yok. Kitabın iki ciltlik bir basımının arka kapağında Kamȗs-ı Tabâhat, Kiler ve Takvim-i Tabâhat adlı basılmamış kitapları olduğu belirtilmiş, ancak eğer basılmışlarsa bu kitapların henüz gün yüzüne çıkmış nüshaları mevcut değil. Ahmed Şevket’in kitabının değeri içindeki iki bini aşkın Fransız yemeği tarifinden değil, içerdiği yerli yemeklerin tariflerinden geliyor. Bu nedenle kitaptaki toplam 3031 tariften sadece 914’ü bu basıma dahil edildi. Aşçı Mektebi’nin en ilginç yönü, daha önce yayınlanan Osmanlıca yemek kitaplarında bulunmayan tarifleridir: Yarma çorbası, çerkes çorbası, etli ekmek (Kastamonu usulü), oğmaç, kaçamak, kuyu kebabı, talaş kebabı, lüfer küllemesi, kuru fasulye sahan musakkası, testi bamyası, Rodos pilavı, kapama pilav, balıklı börek, sütlü ekmek, sütlü ekmek tavası, kırpma tel kadayıfı, palamut çirozu, asma kabağı salamurası, yalancı baklava, Balıkesir kaymaklısı, mısır unu helvası, nişasta tatlısı, badem ezmeli ayva tatlısı, kuru incir tatlısı, Bağdat tatlısı, yoğurtlu tatlı, pirinç ezmesi tatlısı, sütlü irmik tatlısı, üzüm tatlısı, tahinli pasta, susamlı lokum, hurma-ı revend, kabak tatlısı, ceviz ve fındıklı yufka tatlısı, presika, uskumru salamurası, uskumru tuzlaması, kuru kaymak, üzüm kurusu, ekmek kurusu, bakla içi kurusu, bezelye kurusu, kestane kurusu, domates kurusu ve tükenmez. Ahmed Şevket, diğer Osmanlıca kaynaklarda aynı adı taşıyan tariflerden oldukça farklı veya çok daha detaylı olan başka tarifler de verir. Bunlar arasında kestaneli yahni, domatesli pilav, kıymalı makarna, sarma baklava, ev gözlemesi ve dilber dudağı sayılabilir. Kitaba eklediğimiz Sözlük bölümünde Fransızca terimlerden başka, günümüzde yaygın kullanılmayan Arapça sözcükler ve az bilinen bazı malzemelerle ilgili açıklamalar bulunuyor. 1980’lerden beri Türkiye’nin mutfak tarihini araştıran Priscilla Mary Işın birçok makale, bildiri ve kitap yayınladı. Bunlar arasında Gülbeşeker: Türk Tatlıları Tarihi, Mahmud Nedim’in 1900 tarihli kitabı Aşçıbaşı, Friedrich Unger’in 1838 tarihli metnini içeren A King’s Confectioner in the Orient (Merete Çakmak ve Renate Ömeroğulları ile), Anadolu Kuş Adları Sözlüğü (Merete Çakmak ile), Ahmed Cavid’in 18. yüzyıl sonuna ait Tercüme-i Kenzü’l-İştihâ’sı (Seyit Ali Kahraman ile) sayılabilir.