Latince Deyişler ya da Yaşamın Renkleri

Antikçağ’ın lamba isi kokan odalarında, balmumundan tabletlere kazınan yazılardan çıkarılan bu bilgece deyişlerin her biri, doğanın, insanın, yaşamın ve kültürün en yalın ve en etkin anlatımlarıdır. Bu deyişler sayesinde, herkesin bildiği doğrular, bilgece düşünen, zeki, nüktedan ve her şeyden önce yaşam ustası olan edebiyatçıların dilinde yoğrularak kolay ve çarpıcı bir yöntemle aktarılır. Yunan-Latin yazın dünyasının söz sanatlarında önemli bir yer edinen ve genel olarak sententiae olarak bilinen bu aktarımlar, okuyucunun ya da dinleyicinin ruh halini değiştirecek kadar güçlü, ikna yeteneği yüksek ifade biçimleridir ve edebiyatın her türünde, gerek düzyazı, gerekse şiir alanında, ya da Antikçağ’ın toplumsal ve siyasal yaşamında önemli rol oynayan ikna edici konuşmalarda, metnin içeriğine renk ve zenginlik katan, üstü kapalı söylemeler (imalar), vurgulamalar biçimine girerek, yazının ya da konuşmanın kalıcılığını, başka deyişle yazgısını belirleyecek kadar başat rol oynamıştır.

Latin edebiyatının ıtır kokulu bahçelerinden, gümüş rengi akan nehirlerinden, geniş gölgeli kayın ağaçlarından süzülüp gelen bu sözlerin büyüsüne kapılıp çıktığımız bir dağ yamacından, tüm okuyuculara şöyle seslenelim: Lectori salutem!

Prof. Dr. Çiğdem Dürüşken, İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Latin Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’nda öğretim üyesidir. Roma eğitimi, düşünsel ve dinsel yaşamı üzerine yoğunlaşan çalışmaları arasında, Roma’da Rhetorica Eğitimi, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2. Baskı, 2001; Roma’nın Gizem Dinleri, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2001; Paulus’un Kutsal Görev Gezileri ve Anadolu Halklarına Mektupları, Homer Yayınları, 2003, başlıklı telif yapıtları başta olmak üzere, Cicero, Dostluk Üzerine, Afa Yayınları, 1993; Seneca, Tanrısal Öngörü, Kabalcı Yayınevi, 1997; Ovidius, Karadeniz’den Mektuplar, Yapı Kredi Yayınları, Kazım Taşkent Klâsik Yapıtlar Serisi, 1999, Genç Plinius’un Anadolu Mektupları, Yapı Kredi Yayınları, Kazım Taşkent Klâsik Yapıtlar Serisi, 1999 (E. Özbayoğlu ile birlikte); Catullus, Bütün Şiirleri, 2. Baskı, Kabalcı Yayınevi, 2002 (E. Alova ile birlikte çevirdiği) ve Iuvenalis, Yergiler - Saturae (E. Alova ile birlikte çevirdiği) adlı Roma edebiyatından düzyazı ve şiir çevirileri ile Yunan-Roma düşüncesiyle ilgili çeşitli makaleleri bulunmaktadır.