Mimarlık Nedir? ve Diğer 100 Soru

YEM Yayın’ın, mimarlık, tasarım, kent, mekân vb. kavramlar üzerine düşünme, alışılagelen manzaraya farklı bir pencerden bakma niyeti taşıyan Mimarlık Nedir? ve Diğer 100 Soru adlı yeni kitabı yayımlandı.

Yazarlar Rasmus Wern ve Gert Wingardh mimarlık, kent, tasarım, mekân üzerine sordukları 101 sorunun kısa ve uzun yanıtlarını, biraz mizahi, hatta kışkırtıcı denebilecek eleştirel dille arıyorlar.

Kitabı Türkçeye Prof.Dr. Özlem Erdoğdu Erkarslan kazandırdı. Erkarslan önce bir okur, mimar, akademisyen olarak tanışıp sonra çevirisini yaptığı Mimarlık Nedir? ve Diğer 100 Soru’yu şöyle anlatıyor:
"Her mimarlık öğrencisinin hayali, ‘Mimarlığın Sırları’! adında bir tek kitap bulup okuyarak ‘aydınlanmak’tır. Özellikle birinci sınıfı bitiren öğrenciler, geriye dönüp baktıklarında öğrenme deneyiminden çok, kafa karışıklığı deneyimini tarifler. Bu süreçte bilgi, beceri, nosyon olarak o kadar farklı kazanım katmanı vardır ki bir öğrencinin kazanımlarını sınıflayarak tanımlayabilmesi çoğu zaman mümkün değildir. Bu nedenle, bütüncül tek bir doğrunun aslında var olabileceğini farz ederek o gizemli kitabın arayışından hiç vazgeçmez...
Kitabın yazarları Rasmus Wern ve Gert Wingardh bu kitapta aslında bir yandan ‘büyük anlatı’yı ince bir mizah diliyle eleştiriyor; öte yandan da, kitabın bizzat kendisi, başlığıyla ‘Mimarlığın Sırları’nı arayan o meraklı okuyucuya göz kırpıyor. Bu yapıt kolay okunmak ve iletişim kurmak üzere yazılmış. Mimarlık kuramının uzun ve dolambaçlı cümleleri yerine kısa ve basit açıklamalar var. Rasmus Wern ve Gert Wingardh, bizi ilk "treatise”lara geri götürüyor. Anlatı parçalara bölünmüş ve iddialı bir sayıyla (101) konuyu ele aldığını söylüyor. Vitrivius’un ve Alberti’nin on maddelik kitaplarından sonra 21. yüzyılda herhalde ancak 101 madde tüm kapsama yetmiş olmalı!..
Bir okuyucu olarak kitabın kapağını ilk açtığımda ‘Mimarlık Nedir?’ sorusunu ve yanıtını bulacağımı ummuştum. Hayır, tam bir Kuzey Avrupa eksentrikliğiyle kitap ‘Neden dünya alacakaranlıkta daha güzel görünür?’ sorusuyla başlıyor. Tam, ‘işte şimdi ışığın mimarlıktaki kurucu rolünden bahsederek devam edecek’ derken, ikinci soru ‘Eşikler: Onlardan kurtulmak güzel olmaz mıydı?’ ile devam ediyor. İşte o zaman bu kitabın farklı bir epistemden baktığını ve mevcut yaklaşımlara ne kadar eleştirel durduğunu anlamaya başlıyoruz. Kitapta verilen yanıtların bazıları çok kışkırtıcı; bilinçli olarak okuyucuya yanıt yerine yeni sorular ve ev ödevleri veriyor. Kimi soruların yanıtları o kadar yalın ki, sanki kişisel bir çerçeveden verilmiş bakış açısı değil de kadim bir bilgiyi tanıtırmışcasına verilmiş. Bazı sorular fikri, bazı sorular bağlamı, bazı sorular inşa etme gerçekliğini merceğe alarak çağdaş mimarlık kuramının teknoloji uzmanlarına terk ettiği alanlara da giriyor. Kısacası Mimarlık Nedir? ve Diğer 100 Soru, aslında bir rehber olmaktan öte bir eleştiri yapıtı…”