Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Kadınlara, Çocuklara ve Azınlıklara Karşı Ayrımcılık, Şiddet ve Sömürü

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Kadınlara, Çocuklara ve Azınlıklara Karşı Ayrımcılık, Şiddet ve Sömürü

(Nedenleri, Kapsamı, Sonuçları ve Buna Karşı Direnme Stratejileri)

Prof. Dr. Mehmet Semih Gemalmaz

Kadınlara ve Çocuklara Karşı Ayrımcılık, Şiddet ve Sömürü üzerinde odaklaşan ve toplam dört Kitap olarak planlanan incelemenin birinci Kitabı Antik Yunan ve Roma’dan Ortaçağ’a Kadınlara ve Çocuklara Karşı Ayrımcılık, Şiddet ve Sömürünün Karşılaştırmalı Tarihi (Toplumsal Cinsiyet, Politika, Hukuk ve Pratik); ikinci Kitabı Ortaçağ’dan 21. Yüzyıla Kadınlara ve Çocuklara Karşı Ayrımcılık, Şiddet ve Sömürünün Karşılaştırmalı Tarihi (Toplumsal Cinsiyet, Politika, Hukuk ve Pratik) konularını işlemektedir. İncelemenin üçüncü Kitabının çerçevesi ise Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Kadınlara, Çocuklara ve Azınlıklara Karşı Ayrımcılık, Şiddet ve Sömürü (Nedenleri, Kapsamı, Sonuçları ve Buna Karşı Direnme Stratejileri) olarak belirlenmiştir. Dördüncü Kitap, Kadınlara ve Çocuklara Karşı Ayrımcılık, Şiddet ve Sömürüyle Mücadelede İnsan Hakları Ulusalüstü Hukuku çerçevesinde konuyu ele almaktadır.

Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerini irdeleyen bu kitapta dipnotlarda ilgili kaynak ilk kez gösterildiğinde tam referansı verilmiştir. Kanunlar ve diğer mevzuat, mahkeme kararları ve çok sayıdaki belgesel referanslar ise sadece dipnotlarda yer almaktadır.

Elinizdeki üçüncü Kitap Osmanlı döneminin bütününü ve Cumhuriyet döneminin ise 2016 yılı ilk baharına kadar olan gelişmelerini esas almaktadır. Bununla birlikte basımdan hemen önceki son aşamada saptanabilen bazı yeni kaynaklar da olanaklar elverdiği ölçüde kitaba işlenmiştir. Osmanlı hukuku ve uygulamasının yerli yerine oturtulabilmesi amacıyla üçüncü Kitabın ilk bölümü konuyla ilgili bulunduğu ölçüde İslâm hukuku ve uygulamasına ayrılmıştır. İkinci Bölümde hem kadınların hem de bazı başlıklarda kadınlarla birlikte değerlendirilmesi uygun olduğu için çocukların durumu birlikte irdelenmişken, üçüncü Bölümde münhasıran çocuklarla ilgili sorunlar ele alınmıştır.

Bölüm I) İslâmiyet’te Kadın ve Çocuk

1. İslâm Hukuku ve Uygulamasında Kadın, Evlilik ve Koca Şiddeti

2. İslâm Hukuku ve Uygulamasında Zina Yasağı

3. İslâm Hukukunda Iskat-ı Cenin (Cenin Düşürme/Düşürtme)

4. İslâm Öğreti ve Uygulamasında Çocuk ve Çocuğun Terbiye ve Tedibi

Bölüm II) Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Kadınlara, Çocuklara ve 

Azınlıklara Karşı Ayrımcılık, Şiddet ve Sömürü

1. Osmanlı Kadınının Gündelik Yaşamının Denetlenmesi

2. Kamusal Alanda Osmanlı Kadınları

3. Osmanlı Şehirlerinde Mahalle ve Sosyal Kontrol İşlevi

4. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Fahişelik ve Fuhuşla Mücadele

5. Osmanlı ve Türk Hukuku ve Uygulamasında Zina

6. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Nüfus Siyasası ve Kürtaj Meselesi

7. Osmanlı ve Türk Hukuku ve Uygulamasında Şedit Bedensel Cezalar

8. Türkiye’de Kadınlara Yönelik Ayrımcılık ve Şiddetin Çeşitli Tezahürleri

9. Türk AYM Kararlarında Eril Cinsiyetçilik

10. Kadın Bedeninin Erkeğe Aidiyetinin Ceza Hukukuyla Korunması

Bölüm III) Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Çocuklara Yönelik Ayrımcılık, Şiddet ve Sömürü

1. Osmanlı Toplumunda Çocuklara Yönelik Ayrımcılık, Şiddet ve Sömürü

2. Türkiye’de Çocuk Sömürüsünün Görünümlerine Örnekler

3. Türkiye’de Çocukların Şiddete ve İstismara Karşı Korunmasında Yetersizlikler